Crnogorski
English available languages
Prevare sa karticama su zabilježile opadajući trend od 2007. godine zahvaljujući tehnološkim dostignućima koji čine transakcije sigurnijim, glavni je zaključak drugog izvještaja o prevarama sa karticama objavljenog od strane Evropske centralne banke. Međutim, prevare su sve prisutnije u državama gdje je tehnologija manje razvijena.
U periodu od 2010. do 2011. godine zabilježen je dalji pad u prevarma veće vrijednosti, uprkos rastućoj upotrebi kartica u okviru Jedinstvene platne Eurozone (Single Euro Payments Area – SEPA), koju čine 32 države (države članice EU, Island, Lihtenštajn, Monako, Norveška i Švajcarska) sa 516 miliona građana. Ukupna vrijednost nastala prevarama iznosila je 1,16 milijardi eura u 2011. godini, što je 5,8% niže u odnosu na 2010. godinu. U relativnom smislu, udio prevara u ukupnom iznosu transakcija opao je sa 0,04% u 2010. (i 0,044% u 2007.) na 0,036% u 2011. godini. Između 2007. i 2011. godine ukupni iznos prevare opao je za 7,6%, dok je ukupna vrijednost svih transakcija porasla za 10,3% dostigavši vrijednost od skoro 3,3 triliona eura godišnje.
Izvještaj koji je sastavio Eurosistem, odnosno ECB i 17 nacionalnih centralnih banaka Eurozone (prema podacima 25 platnih programa kartica, koji čine poznati brendovi kartica, banke i drugi veliki izdavači na državnim nivoima), prikazuje načine prevare koristeći različite vrste platnih kartica (debitne i kreditne) i načine njihove upotrebe. U 2011. godini blizu 56% vrijednosti nastalih prevarama proizašlo je iz plaćanja bez prisustva kartica, kao npr. u slučajevima plaćanja putem pošte, telefona ili interneta, četvrtina vrijednosti nastalih prevarama proizašla je putem POS terminala, dok je oko jedna petina nastala korišćenjem bankomata.
Poboljšanje sistema bezbjednosti kartica i osnovne platne infrastrukture su glavni razlogsmanjenja brojaprevara putem bankomata, kao i pada od preko 24% prevara izvršenih na POS terminalima. Najznačajnije poboljšanje predstavlja povećana upotreba EMV bezbjednosnog standarda na bazi čipa koji je znatno sigurniji od konvencionalnih magnetnih traka.. Međutim, ovaj trend je djelimično prenesen na države gdje čipovi nijesu preovladali u velikoj mjeri. U 2011. godini, 78% od svih prevara sa karticama odvilo se u državama koje nijesu članice jedinstvene platne eurozone, u odnosu na 61% u 2010. godini. Kada je riječ o s prevarama putem bankomata, 95% od ukupnog broja prevara sa karticama počinjeno je izvan jedinstvene platne eurozone, u odnosu na 67% u 2010. godini. Za prevaru putem falsifikovanja počinilac koristi informacije sa magnetne trake kako bi napravio kopiju kartice. Uglavnom, falsifikatori dobijaju informacije sa magnetne trake manipulacijom bankomata ili POS terminala unutar jedinstvene platne eurozone.
Broj prevara bez prisustva kartica, koje su inače bilježile rastući trend tokom proteklih nekoliko godina, je smanjen, ali ove vrste prevara i dalje predstavljaju najviše zastupljenu vrstu prevare. Zabilježeno je povećanje ukupne vrijednosti sa 648 miliona eura u 2010. godini na 655 miliona eura u 2011. godini, odnosno rast sa 52% na 56% u relativnim iznosima. Većina plaćanja bez prisustva kartica inicirana je preko interneta (73%). Države koje su uložile značajne napore u povećavanju bezbjednosti na internetu, kao što jeUjedinjeno Kraljevstvo, koje je pomoću internet protokola 3-D Secure uspjelo da smanji ovu vrstu prevara. U tom smislu, Evropski forum za bezbjednost plaćanja u maloprodaji (European Forum for the Security of Retail Payments – SecuRe Pay) preporučio je jače sigurnosne mjere za transakcije koje se ostvaruju putem interneta.
Kod kreditnih kartica i kartica za odloženo plaćanje, koje se pretežno koriste za internet ili prekogranične transakcije, 1 euro na svakih 1.100 (približno 0,09%) je utrošeno na transakcije kod kojih je bilo prevara. Za debitne kartice, koje se češće koriste u prodavnicama i prilikom podizanja gotovine, odnos je 1 euro na svakih 5.200 eura (0,02%). Prevare bez prisustva kartice uglavnom su zastupljene na zrelim kartičarskim tržištima, dok su prevare na POS terminalima zastupljenije na manje razvijenim tržištima.
Drugi izvještaj o prevarama sa karticama sadrži informacije o prevarama na nivou svake od država članica EU. Izvještaj pokazuje da su kartice izdate u Luksemburgu, Francuskoj i Ujedinjenom Kraljevstvu u prosjeku pretrpile najveći gubitak zbog prevara u odnosu na regularne transakcije. Transakcije koje su se odvile u Irskoj najviše su bile sklone prevarama, to jestviše od jedne na svaku hiljaditu transakciju za razliku od prosjeka Eurozone koji iznosi jedan na prema 4.000 transakcija. Većina pomenutih transakcija odvila se putem interneta.
U zaključku, izvještaj pokazuje da stalno ažuriranje tehnologije predstavlja ključ u borbi protiv prevara i neophodno je podsticanje šire upotrebe standarda EMV u cilju opšteg povećanja bezbjednosti u plaćanju karticama. S obzirom na to da najveći dio transakcija u Evropi postaje sigurniji, prevaranti sve više ciljaju na ranjivija tržišta. Evropska centralna banka podržava usvajanje pomenutih karakteristika, koje takođe predstavljaju dio migracija jedinstvene platne eurozone. Uprkos tome što se broj prevara smanjuje svakim danom sve više, one i dalje zahtijevaju stalnu pažnju i koordinaciju u dijelu platne industrije širom svijeta.
Izvor: ECB
CrnogorskiEnglish available languages