Crnogorski available languages

Izbori usred hibridnih ruskih prijetnji

Crnogorski predsjednik Milo Đukanović u autorskom tekstu za Newsweek, upozorio je Zapad da se na izborima u nedjelju ne odlučuje samo o evropskom putu Crne Gore, izgradnji multietničkog građanskog društva i održivom ekonomskom razvoju, nego i o budućnosti Balkana i stabilnosti Evrope, te da je zato, a ne zbog političkog dokazivanja, odlučio da se ponovo kandiduje za predsjednika.

Iako stara evropska država, Crna Gora je, možda suprotno opštem vjerovanju, jedna od najmljađih članica Ujedinjenih nacija (UN), mlada demokratija.

Svijet se značajno promijenio u odnosu na 2006. godinu, kada smo mirnim putem obnovili državu, i ponovo stekli međunarodno priznanje. Po prvi put u istoriji Balkana jedna država stvorena je bez krvi.

Od tada smo prošli i prolazimo razne krize globalnog značaja – međunarodnu finansijsku, rat u Siriji, COVID-19 i ruski rat protiv Ukrajine, čiji se kraj još ne nazire.

Nijedan događaj od kraja Hladnog rata nije imao toliki značaj u preoblikovanju međunarodnih odnosa kao ovaj rat. Dešavaju se tektonske geopolitičke promjene i sa sobom nose podsjećanje na vremena Napoleona i Adolfa Hitlera.

Naravno, negativne posljedice osjećaju se i ovdje. Situacija na Balkanu je daleko gora nego prije deset godina.

Prvo, vijekovima Rusija smatra da je Balkan unutar njene sfere interesa. A 2016. godine Crna Gora se našla na liniji vatre između Rusije i Zapada zbog naše namjere da postanemo članica NATO Saveza.

Iako izloženi ogromnom ruskom pritisku ipak smo uspjeli da spriječimo državni udar u čijem planu je bila i moja likvidacija. Odbranili smo svoju evropsku i evroatlantsku orjentaciju, kao i cijelog regiona. Oživljavanje hladnoratovskih tenzija nakon agresije na Ukrajinu ugrožava našu stabilnost

Rusija ima svoje obavještajne, ekonomske, finansijske i medijske punktove u Srbiji i Republici Srpskoj, preko kojih uvijek može da podstiče nove konflikte na Balkanu, ili da podriva stabilnost naših država. Rusija i Srbija su, podrazumijeva se, uvijek imali svoje javne (i tajne) političke saveznike, i kod nas u Crnoj Gori.

Zato sam uoči predsjedničkih izbora u Crnoj Gori, u kontekstu događaja koji mogu da mijenjanju tok crnogorske i svjetske istorije, osjetio odgovornost da ukažem našim partnerima da se u Crnoj Gori u danima pred nama ne odlučuje samo o njenom evropskom putu, izgradnji multietničkog građanskog društva i održivom ekonomskom razvoju, nego i o budućnosti Balkana i stabilnosti Evrope.

Tokom 17 godina od sticanja nezavisnosti, Crna Gora prolazi kroz jedinstveno evroatlansko iskustvo. Od jedne od najnerazvijenijih republika bivše Jugoslavije, Crna Gora je za kratko vrijeme postala najperspektivnija država u regionu i prestižna investiciona i turistička destinacija u Evropi.

U potrazi za kvalitetnijim i bezbjednijim životom za našu zemlju i njene građane, bio je veliki izazov upravljati procesom pridruživanja Crne Gore NATO-u 2017. godine. Nakon agresije Rusije na Ukrajinu značaj tog ostvarenja sve više shvataju i oni koji su se u to vrijeme protivili članstvu.

Nažalost, od promjene izvršne vlasti u Crnoj Gori prije dvije i po godine, sa dvije neuspješne Vlade koje su smijenjene u Parlamentu, iako smo formalno zadržavali zemlju na euroatlantskom kursu, vodili smo politiku koja više naginje Evroazijskoj zajednici nego Evropskoj uniji. Naši evropski partneri nazivali su Crnu Goru „uspješnom evropskom pričom“, a danas je zovu „rak ranom regiona“.

Problem Crne Gore su i pretenzije srpskih nacionalista da ostvare projekat Velike Srbije.
Koncept „srpskog sveta“ samo je replika „ruskog sveta“ na Balkanu. Velikosrpski nacionalisti podrazumijevaju da je Crna Gora dio tog njihovog istorijskog projekta, što pogoršava to što se to podudara sa ruskom anti-NATO politikom.

Rusija nije uspjela da nas zaustavi na našem putu u NATO, ali nije ni prestala da destabilizuje našu zemlju, nadajući se da ako uspiju u toj misiji, mogu destabilizovati Alijansu.

Pošto Moskva i Beograd nijesu uspjeli na ovim predsjedničkim izborima da proguraju u drugi krug kandidata koji ih podržava, prebacili su fokus na kandidata sa sličnom ideologijom, kandidata koji svoje namjere krije iza lakog populističkog narativa. Podrška koju on dobija iz krugova velikosrpskih nacionalista pokazuje njegove istinske političke sklonosti.

Bez obzira na rezultat nedjeljnjih izbora, moja je obaveza da skrenem pažnju našim međunarodnim prijateljima na procese koji se odvijaju i u Crnoj Gori i na Balkanu. Zbog tih procesa sam se i kandidovao, a ne da se dokazujem na političkoj sceni.

Zahvaljujem se našim međunarodnim saveznicima koji su nas podržali. Uspjećemo da sačuvamo Crnu Goru, i svijet će tek gledati šta ona može kao nezavisna država usidrena u Evropi, po svojoj geografiji i istoriji i budućoj civilizaciji.

(Orginalni naslov autorskog teskta predsjednika Đukanovića u Newsweek-u: Presidential Elections in Montenegro Amid Hybrid Russian Threats (Predsjednički izbori u Crnoj Gori usred hibridnih ruskih prijetnji))

Crnogorski available languages