>>>
Ⓢ > Magazin > Eko&urbano > pogažena Deklaracija o zaštiti Rijeke Tare (2004)

pogažena Deklaracija o zaštiti Rijeke Tare (2004)

-

meCrnogorski available languages

pogažena Deklaracija o zaštiti Rijeke Tare (2004)

Ovako (je) izgleda(la) Deklaracija o zaštiti Rijeke Tare

Razvoj Crne Gore mora biti ekološki uslovljen

Preambula

Polazeći od činjenice da je crnogorska javnost putem medija obaviještena o postignutom sporazumu Vlade Republike Crne Gore sa Vladom Republike Srpske o izgradnji hidroelektrane “Buk Bijela” na rijeci Tari, što bi dovelo do promjena na teritoriji kanjona Tare, koji je pod zaštitom UNESCO-a, kroz program: “Čovjek i biosfera”, a od 1980. godine kanjon rijeke Tare je zaštićen i kao Mjesto svjetskog nasljeđa UNESCO-a;

Imajući u vidu civilizacijska dostignuća, oličena u ekološkim pravima kao osnovnim ljudskim pravima, Deklaraciji UN o čovjekovoj okolini iz 1972. godine, Konvenciji o zaštiti svjetske prirodne i kulturne baštine iz 1972., Svjetskoj povelji o prirodi iz 1982. i Rio deklaraciji o životnoj sredini i razvoju iz 1992. godine;

Rukovodeći se Ustavom Republike Crne Gore, koji u svom članu 1, Crnu Goru definiše kao: »demokratsku, socijalnu i ekološku državu«, a nizom svojih članova obezbjeđuje mehanizme za ostvarivanje ovih prava;

Budući demokratija podrazumijeva obezbjeđivanje mogućnosti da građani, preko svojih predstavnika u parlamentu, kao i nesposredno, na referendumu, učestvuju u postupku donošenja odluka o najvažnijim pitanjima koja se njih tiču (na osnovu Ustava, Zakona o državnoj upravi i Zakona o lokalnoj samoupravi);

Budući Zakon o životnoj sredini učešće javnosti u odlučivanju tretira kao opšte pravo i kao jedan od osnovnih principa zaštite životne sredine;

Budući je Agendom ekonomskih reformi Vlade Republike Crne Gore kao jedan od osnovnih ciljeva u oblasti životne sredine proklamovano: «uspostavljanje modernog sistema zaštite životne sredine koji stvara osnov za razvoj Crne Gore kao ekološke države i osigurava održivi razvoj uz zaštitu vitalnog ekosistema», uz ukazivanje na «nedostatak učešća javnosti i razumijevanja pitanja koja se odnose na životnu sredinu», i predlaganje sprovođenja aktivnih mjera za informisanje i učešće javnosti;

Budući Agenda ekonomskih reformi kao osnovni cilj u sektoru turizma predviđa: stvaranje održivog turističkog proizvoda kroz održiv razvoj koji štiti životnu okolinu i kulturno nasljeđe, a imajući u vidu slogan kampanje crnogorskog turizma „Montenegro – Wild beauty“, u okviru koga netaknuti kanjon Tare predstavlja dio jedinstvene turističke ponude u svijetu;

U skladu sa Agendom ekonomskih reformi koja za sektor energetike predviđa: promovisanje štednje energije i korišćenje obnovljivih resursa, projekti „mini elektrana“, solarna energija i energija vjetra su načini koji, zbog prirodnih preduslova Crne Gore, mogu obezbijediti dovoljnu količinu električne energije, što osigurava koegzistenciju čovjeka i prirode;

Budući pravo Evropske unije, čije standarde i Crna Gora upravo unosi u svoj pravni sistem, garantuje učestvovanje javnosti u raznim fazama postupka odlučivanja u oblasti strateške procjene uticaja zahvata na životnu sredinu, kao i procjene uticaja zahvata na životnu sredinu;

Na osnovu Konvencije Ujedinjenih Nacija o procjeni uticaja na životnu sredinu preko državnih granica

 


 

Mi, građani Crne Gore, predlažemo Skupštini Republike Crne Gore usvajanje:

DEKLARACIJE O ZAŠTITI RIJEKE TARE

1. Razvoj Crne Gore mora biti ekološki uslovljen.

2. Izgradnja hidroelektrane Buk-Bijela, kao i eventualni drugi zahvati duž čitavog toka rijeke Tare predstavljali bi remetilački faktor, ne samo u dijelu kanjona predviđenom za potapanje, već u cijelom regionu razvojno naslonjenom na kanjon.

3. Izvori električne energije koji neće narušavati prirodnu ravnotežu, uz drastično smanjenje komercijalnih gubitaka, predstavljaju rješenje za budućnost.

Skupština Crne Gore, poštujući navedene principe, odbacuje bilo kakve zahvate u kanjonu rijeke Tare. Kao građani, svjesni smo da je Tara naša budućnost i prepoznatljivost. Bilo kakav pokušaj da se Tara mijenja zahtijeva slobodno izjašnjavanje svih građana Crne Gore i jedino pravedno donošenje odluke o sudbini rijeke bi bilo na referendumu, kako danas, tako i u budućnosti. Apelujemo na Vladu Republike Crne Gore, Vladu Bosne i Hercegovine, Vladu Republike Srpske i Visokog predstavnika za BiH da učine sve što je u nihovoj nadležnosti da spriječe devastaciju rijeke Tare.

 

Ovako su govorili

Neću baru, hoću Taru (Radio slobodna Evropa RSE, 20/8/2004)

Projekat hidroelektrane Buk Bijela se ne bi smio počinjati ukoliko se prethodno ne razriješe osnovni energetsko-ekonomski odnosi između Crne Gore i Bosne i Hercegovine, rekao je za naš radio profesor doktor Lazar Ljubiša, dugogodišnji direktor crnogorske, a potom i jugoslovenske Elektroprivrede i nekadašnji član Svjetskog savjeta za energiju koji, ne uzimajući u obzir ekološki aspekt problema, tvrdi da u suprotnom po Crnu Goru neće biti pozitivnih efekata.

“Prvo: koja količina, koji procenat energije iz već izgrađenih hidroelektrana na Trebišnjici u Bosni i Hercegovini pripada Crnoj Gori, imajući u vidu da oko 22% slivnog područja vode ovih hidroelektrana dolazi iz Crne Gore.
Drugo: koliki je pozitivni uticaj izgrađene hidroelektrane Piva u Crnoj Gori na već izgrađenu hidroelektranu Višegrad u Bosni i Hercegovini i koja količina električne energije iz ove elektrane pripada Crnoj Gori.

Treće: hidroelektrana Piva, koju je izgradila Crna Gora, jedna je od najkvalitetnijih vršnih hidroelektrana u bivšoj SFR J. Izgradnjom hidroelektrane Buk Bijela, stvorilo bi se jezero uzvodno do hidroelektrane Piva, tako da bi ova hidroelektrana, uslovno rečeno, dijelom radila kao podmornička elektrana, odnosno, ona više ne bi mogla da radi kao super-vršna elektrana čime bi se njena energetsko-ekonomska vrijednost smanjila, da ne kažem, prepolovila, iz čega proizlazi da bi Crna Gora u ovom trenutku izgradnjom hidroelektrane Buk Bijela više izgubila, nego što bi dobila.
I četvrto: cijena električne energije iz novoizgrađene hidroelektrane Buk Bijela neće biti niža za prvih dvadeset godina rada od 6,5 do 7,5 euro-centi po kilovatčasu proizvedene energije na pragu elektrane. Bez prethodnog razriješavanja osnovnih energetsko-ekonomskih odnosa između Elektroprivrede Crne Gore i Elektroprivrede Bosne i Hercegovine, odnosno između Crne Gore i Bosne i Hercegovine, ne bi trebalo, niti smjelo ulaziti u izgradnju HE Buk Bijela, jer bi negativni energetsko-ekonomski efekti po Crnu Goru bili daleko veći od pozitivnih kojih, ustvari ne bi ni bilo”

Sva nastojanja da dobijemo stav Ministarstva ekonomije su ostali bez rezultata zbog, kako nam je rečeno u kabinetu ministra Darka Uskokovića, godišnjih odmora. Pokušaj da kontaktiramo Slobodana Vidmara, jednog od direktora crnogorske Elektroprivrede, koji se već javno oglašavao iznošenjem afirmativnog stava u odnosu na ovaj projekat, danas nije uspio.
* * * * *
Novinar crnogorskog nedjeljnika “Monitor” Milka Tadić Mijović, koja je kontinuirano istraživala temu zajedničkog projekta crnogorskih i vlasti Republike Srpske oko izgradnje hidroelektrane Buk Bijela, upozorava na netransparentnost kompletnog projekta. Mijovićka ističe neophodnost da misteriozni sporazum vlada Crne Gore i Republike Srpske mora biti ratifikovan u skupštinama Crne Gore i Bosne i Hercegovine

TADIĆ MIJOVIĆ: Dok sam istraživala ovu temu, bilo je uočljivo da nigdje ne može da se dođe do sporazuma koji su potpisale Republika Srpska i Crna Gora. Izgleda da je taj dogovor o izgradnji Buk Bijele dogovor koji je sklopilo nekoliko ljudi sa crnogorske strane i nekoliko ljudi sa strane Republike Srpske, a da nije konsultovana Vlada Bosne i Hercegovine. Uostalom, kako Crna Gora, koja se poziva na obnovu regionalne saradnje sa Bosnom itd, može da potpisuje sporazum sa jednim entitetom i to, kao što vidimo, sporazum o izgradnji hidroelektrane protiv koje su vlasti u Sarajevu i protiv koje je bio i Ešdaun i neki predstavnici USAID-a. Da bi taj ugovor bio potpisan, ja mislim da on mora biti ratifikovan u Skupštini Crne Gore i u Skupštini Bosne i Hercegovine.

RSE: Da li je uočljiva ekonomska korist za Crnu Goru? Čini se da je dosta nejasan i taj dio koji se tiče ekonomske koristi.

TADIĆ-MIJOVIĆ: Meni se čini da je taj dio veoma jasan. Jer, ni Crna Gora ni Republika Srpska nemaju novac za taj projekat i oni ustupaju koncesiju nekom investitoru koji će tu da gradi. Crna Gora tu ne bi imala nikakve koristi od izgradnje Buk Bijele najmanje trideset godina, jer se koncesija daje po nekakvom sistemu od trideset do pedeset godina. Koncesionar bi sjutra možda prodavao električnu energiju u Crnoj Gori po tržišnim cijenama ili možda čak po nekim monopolskim cijenama otkud mi to znamo? Jasno je da Crna Gora od trideset do pedeset godina ne bi imala koristi od tog posla.

EXIT festival protiv izgradnje Buk Bijela… barem kada je Crna Gora u pitanju</h2


 

TV

Nekada su Italijanske TV kamere dolazile u Crnu Goru da apeluju i prave međunarodni pritisak…. RAI je izvještavao ovako

 

Ova priča je čak zaintrigirala BBC-jev svjetski servis pa su ličnu došli i prikazali svijetu prirodne ljepote Crne Gore

Hronologiju možete pronaći na sljedećem linku:

meCrnogorski available languages

Top