CrnogorskiEnglish available languages

Ministarstvo održivog razvoja i turizma usvojilo je Program razvoja ruralnog turizma Crne Gore sa akcionim planom za period 2019-2021.

Ministarstvo održivog razvoja i turizma (MORT) polazeći od smjernica definisanih Strategijom razvoja turizma do 2020. godine odlučno je u namjeri da adekvatnim strateškim politikama i kontinuiranim aktivnostima kreira šanse za razvoj ruralnih područja Crne Gore. Tekuće tendencije na tržištu i karakteristike turističke tražnje povoljno utiču na razvoj ruralnog turizma, što potvrđuje i Svjetska turistička organizacija (UNWTO), koja ističe da se tržišni trendovi u turizmu kreću u korist ruralnog turizma. Jedan od najvažnijih trendova je diverzifikacija na turističkom tržištu. Povećanom interesovanju tražnje za ruralna područja značajno doprinosi način života, prvenstveno urbane populacije.

Turizam igra ključnu ulogu i bilježi rastuće trendove u ekonomiji Crne Gore što pokazuju podaci gdje turizam čini skoro 24% bruto domaćeg proizvoda u 2017.godini. Sliku upotpunjuju podaci o direktnoj zaposlenosti u turizmu, koja čini 7,6% zaposlenosti u Crnoj Gori, odnosno ukupnoj (direktnoj, indirektnoj i indukovanoj), što čini preko 19% ukupne zaposlenosti u Crnoj Gori.1 Iz tih razloga turizam se u Crnoj Gori smatra prioritetnom i strateškom privrednom granom koji u svojim pojedinačnim segmentima ima potencijal za dalji razvoj.

Na drugoj strani, ono što je evidentno jeste da je bogatstvo prirode i kulturnog nasljeđa Crne Gore u njenim ruralnim područjima, blizina planine i mora, pobudilo interes različitih segmenata turističke tražnje koji traže nešto novo i nešto autentično. U tom smislu kreiraju se uslovi za razvoj segmenta inovativne i relativno nove turističke ponude – oblasti ruralnog turizma u Crnoj Gori. Ruralni turizam stvara uslove za zadovoljenje potreba sve većeg broja turista koji teže zdravom načinu života i traže doživljaje koji podrazumijevaju zadovoljstvo u prirodi, tradicionalnoj kuhinji, gostoprimstvu gazdinstava/domaćinstava u ruralnim područjima, uživanje u tradiciji i očuvanim običajima i drugim autentičnim iskustvima.

Prepoznajući potencijale ruralnih područja Crne Gore u pogledu razvoja autentičnih turističkih proizvoda, potencijala razvoja ruralnog turizma, ali i potrebe da se oblast ruralnog turizma sistemski definiše na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou, MORT u 2018. godini donosi odluku da izradi Program razvoja ruralnog turizma sa akcionim planom do 2021. godine (PRRT 2021). PRRT 2021 polazi od opredjeljenja da ruralni prostor i atrakcije ne treba posmatrati u užem smislu samo kao resurs za razvoj turizma, već i kao potencijal za razvoj lokalnih zajednica i ruralnih područja Crne Gore kroz aktivnu participaciju različitih subjekata u oblasti ruralnog turizma i razvoj preduzetništva u ovoj oblasti uz jasno definisan sistem razvoja i podsticaja na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou. Stoga je strateški cilj razvoja ruralnog turizma usmjeren ka razvoju diverzifikovane i autentične ruralne turističke ponude Crne Gore koja će stvoriti osnov za poboljšanje životnog standarda stanovništva u ruralnom području i zaustavljanje depopulacije ruralnih područja. Ciljevi razvoja ruralnog turizma definisani su kroz set operativnih ciljeva, prioriteta i mjera koje iz njih proizilaze.

Ključni operativni ciljevi odnose se na:

• 1. Unaprjeđenje sistema ruralnih turističkih iskustava i integracija ponude kako bi se uspostavio integrisan lanac vrijednosti u ruralnom turizmu na teritoriji Crne Gore.
• 2. Podizanje nivoa svijesti i informisanosti turista o ponudi u oblasti ruralnog turizma Crne Gore u cilju pozicioniranja ruralnog turizma na tržištu, odnosno prepoznavanje novog brenda i pozicioniranje Crne Gore kao nove ruralne destinacije.
• 3. Osposobljavanje i aktiviranje ruralnih zajednica, preduzetnika i preduzeća da unaprijede vrijednost ruralnih proizvoda kroz aktivno učešće u upravljanju održivim razvojem svojih destinacija što podrazumijeva specifična znanja i sinergiju u pogledu kreiranja turističkog proizvoda.

U kontekstu postojećih prirodnih i organizacionih uslova, kao i interesovanja posjetilaca, može se nesumnjivo utvrditi da Crna Gora ima kapacitete za razvoj kompleksne mreže proizvoda u oblasti ruralnog turizma, pri čemu su neki od njih već napredovali u tržišnoj komercijalizaciji. Iako neki od proizvoda još uvijek nijesu razvijeni kao posebni, ali postoje u obliku aktivnosti, evidentno je da se proizvodi koji iniciraju razvoj ruralnog turizma u Crnoj Gori mogu podijeliti u tri ključne oblasti: agroturizam, turizam baziran na aktivnostima u prirodi, kao i proizvodi vezani za ruralno kulturno nasljeđe.

Ono što su ključne preporuke PRRT 2021 kada je budući razvoj ruralnog turizma u pitanju jeste da je potrebno:

•  Stvoriti sistemske preduslove za razvoj ruralnog turizma kako na nacionalnom, tako i lokalnim nivoima u cilju stvaranja šansi za razvoj privatne inicijative i zaokruženja lanca vrijednosti proizvoda u oblasti ruralnog turizma;
• Identifikovati ponudu u oblasti ruralnog turizma i oformiti jedinstvenu bazu podataka pružaoca usluga ruralnog turizma na nacionalnom i lokalnom nivou;
• Pojednostaviti procedure registracije subjekata za obavljanjem djelatnosti u oblasti ruralnog turizma;
• Identifikovati i smanjiti biznis barijere i prisustvo sive ekonomije u ovoj oblasti na nacionalnom i lokalnim nivoima;
• Identifikovati mjere podsticaja razvoja ruralnog turizma na nacionalnom i lokalnom nivou;
• Identifikovati potencijale sinergije između ruralnog i kulturnog turizma;
• Definisati mjere edukacije među trenutnim i budućim pružaocima usluga u oblasti ruralnog turizma i podizanja svijesti o njegovom značaju;
• Podsticati koordinaciju i umreženost različitih subjekata u planiranju i promociji ruralnih turističkih proizvoda.

Evidentno je, polazeći od iskustva ostalih zemalja koje imaju razvijen segment ruralnog turizma, da univerzalan model razvoja ove oblasti turizma ne postoji. S tim u vezi, i u kontekstu razvoja ruralnog turizma Crne Gore, potrebno je sagledati specifičnosti zemlje, potencijale, kao i izazove kako bi se definisala adekvatna politika njegovog daljeg razvoja. Sagledavajući postojeće stanje u oblasti razvoja ruralnog turizma i kroz predstavljeni trogodišnji plan aktivnosti daljem procesu podrške razvoja, PRRT 2021 podržava viziju da Crna Gora u predstojećem periodu svojim brendom i autentičnošću ponude bude globalno prepoznata kao razvijena destinacija u oblasti ruralnog turizma.

CrnogorskiEnglish available languages