CrnogorskiEnglish available languages

Može se reći da je svjetska finansijska kriza počela sa propašću korporacije Lehman Brothers, što je dovelo do domino-efekta širom svijeta. Ekonomija Evropske unije je bila u stagnaciji narednih pet godina, s tim što je u tom periodu jedini rast bio zabilježen u drugoj polovini 2009. godine. Na nivou vlada država članica, kao i Evropske unije, preduzimane su stimulativne i fiskalne mjere, a monetarna politika Eurosistema doprinijela je oporavku ekonomije.

U 2010. godini desila se kratkotrajna ali intenzivna kriza državnog finansiranja dugom, koja je rezultirala gubitkom povjerenja u finansijska tržišta, sa jačanjem državnog duga. Prinos na državne obveznice, naročito perifernih država, dramatično se povećao. Mjere spašavanja su donošene ad hoc, kao što je na primjer bio Evropski mehanizam za finansijsku stabilizaciju, koje su u određenoj mjeri situaciju vratile pod kontrolom. Predsjednik Evropske centralne banke (ECB) Mario Draghi se svojevremeno zakleo da će po svaku cijenu spasiti euro.

Akutna faza svjetske finansijske krize se završila 2014. godine, koje je pratio period niske inflacije i slabog ekonomskog rasta. Kako bi podspješili rast cijena, podstakle banke da pozajmljuju i stimulišu ekonomiju, Eurosistem se sve više oslanjao na kvantitativno ublažavanje. Za ekonomiju EU, 2017. godina bila je jedna od najuspješnijih nakon krize, a ekonomski pokazatelji su se vratili na nivoe prije krize. Statistički podaci ukazuju da taj zamah slabi, kako u Evropskoj uniji, tako i izvan nje.

Grafik: Svjetska finansijska kriza i stopa prinosa državnih obveznica

Kriza je uzrokovala porast nezaposlenosti između 2008. i 2018. godine u djelovima grafikona označenih braon i narandžastom bojom – uglavnom u Španiji, Italiji, Grčkoj, Kipru, Sloveniji, Francuskoj, Danskoj, Litvaniji i dijelovima Austrije, Hrvatske, Holandije, Finske i Švedske.

The crisis caused unemployment to increase between 2008 and 2018 in the regions marked in brown and orange on the map– mainly in Spain, Italy, Greece, Cyprus, Slovenia, France, Denmark, Lithuania and in parts of Austria, Croatia, the Netherlands, Finland and Sweden. Sa druge strane, smanjio se u djelovima označenim žutom i svijetloplavom bojom (u Njemačkoj, Mađarskoj, Slovačkoj, Kipru, Poljskoj i dijelovima Velike Britanije, Rumunije i Češke). Istovremeno, udio zaposlenosti aktivnog stanovništva smanjio se samo u Danskoj i Irskoj, dok je porastao za više od 5 p.p. u Poljskoj, Češkoj, Litvaniji, Mađarskoj i na Malti.

Takođe je vrijedno pomena da je, uprkos nesumnjivim poboljšanjima zaposlenosti i uslova na tržištu rada unutar EU, jedna od trajnih naslijeđa finansijske krize visoka nezaposlenost među mladima, posebno u državama na jugu Evrope.

Za više informacija, pogledajte prilog EPTT-a.

CrnogorskiEnglish available languages