SWOT analiza crnogorske ekonomije
SWOT analiza crnogorske ekonomije
Kod malih zemalja, odnosno ekonomija, veoma je izražen uticaj spoljnjeg okruženja. Ovo se pogotovo odnosi na zemlje kao što je Crna Gora, kod koje je zbog upotrebe eura kao valute plaćanja, dodatno ograničen prostor za djelovanje u slučaju bilo kakvih spoljnjih šokova. Stoga je bitno, čini se i bitnije nego kod velikih ekonomskih sistema, imati jasnu viziju, odnosno strategiju srednjoročnog i dugoročnog rasta i razvoja. Postoje razne ekonomske metode i tehnike koje se koriste pri izradi ovih strategija, bilo da se radi o strateškom planiranju na mikro ili makro nivou, kao što je SWOT analiza.
SWOT analiza je analitički metod za identifikovanje značajnih unutrašnjih i spoljašnjih faktora jedne organizacije, oblasti, teritorije i sl. koji imaju uticaj na njihov razvoj. Ona pruža informacije koje su od koristi za povezivanje resursa i sposobnosti jedne organizacije sa okruženjem u kojem ona posluje i predstavlja značajan doprinos strateškom planiranju.
SWOT analiza je analitički metod za identifikovanje značajnih unutrašnjih i spoljašnjih faktora jedne organizacije, oblasti, teritorije i sl. koji imaju uticaj na njihov razvoj. Kroz fokusiranje na četiri elementa od kojih je sastavljena: snage (Streingth), slabosti (Weakness), šans
Urađena SWOT tabela, odnosno analiza ekonomije Crne Gore pokazuje brojne prednosi i šanse
male ekonomije. S druge strane, sve male ekonomije, pogotovo one kod kojih je konkurentnost na niskom nivou, trpe značajan uticaj većih ekonomskih sistema. To je prikazano u dijelu tabele kao slabosti, odnosno opasnosti. Centralna banka Crne Gore uradila je SWOT analizu ekonomije Crne Gore. SWOT matrica crnogorske ekonomije prikazana je na sljedeći način:
S – Prednosti Swot
- Bogatstvo prirodnim resursima-potencijal za privlačenje SDI
- Euro kao sredstvo plaćanja
- Likvidan i solventan bankarski sistem
- Izlazak iz negativnog trenda kreditne aktivnosti
- Niske carinske stope
- Niske poreske stope
- Potencijal za razvoj turizma, energetike i poljoprivrede
- Status kandidata EU – korišćenje fondova
W – Slabosti
- • I dalje prisutna nelikvidnost realnog sektora
- • Iako značajno smanjen, i dalje visok nivo nekvalitetnih kredita (NPL)
- • Iako u padu, i dalje visoke kamatne stope
- • Neiskorišćen kreditni potencijal banaka
- • Neravnomjerna regionalna razvijenost
- • Nedovoljno razvijena infrastruktura
- • Nefleksibilno tržište rada i nezaposlenost
- • Zavisnost od SDI, nizak nivo greenfield investicija i investicija u oblasti proizvodnje
- • Nizak nivo i nediverzifikovanost izvoza
- • Zavisnost od uvoza i nepovoljna struktura uvoza
- • Visok nivo javnog duga
- • Siva ekonomija
- • Poreska evazija
O – Šanse
- • Promjena u strukturi finansiranja banaka u korist depozita
- • Povećanje konkurencije ulaskom novih banaka na crnogorsko tržište
- • Rješavanje problema nekvalitetnih kredita kroz tzv. „Podgorički pristup“
- • Izvorišta pijaće vode i dobra očuvanost od zagađenja vode, vazduha i zemljišta
- • Potencijal za razvoj poljoprivredne proizvodnje – jačanje prerađivačkog sektora u poljoprivredi
- • Drvoprerađivačka industrija i proizvodnja finalnih proizvoda od drveta
- • Potencijal za razvoj niskokarbonskog turizma
- • Planirani razvojni projekti, posebno u sektoru turizma i energetike
- • Realizacija krupnih infrastrukturnih projekata
- • Naplata poreskog duga
- • Privlačenje SDI u proizvodne djelatnosti
T – Opasnosti
- • Dalji rast javnog duga
- • Opasnost od aktiviranja izdatih državnih garancija
- Visok nivo budžetskog deficita
- • Smanjeni priliv SDI, nizak nivo reinvestiranja i potencijalni odliv stranog kapitala
- • Smanjivanje eksterne tražnje (izvoza i prihoda od turizma)
Generalna je ocjena da Crna Gora treba svoje šanse da crpi iz oblasti naslonjenih na raspoložive prirodne resurse (turizam, energetika, poljoprivreda), kroz nastavak vođenja politike stvaranja povoljnog ambijenta za privlačenje SDI, kao i daljem poboljšanju konkurentnosti domaće privrede i stvaranju stabilnijeg poslovnog ambijenta.
Izvor: CBCG