Crnogorski available languages

U Zagrebu je 6. maja 2020 održana video-konferencija između predstavnika Evropske komisije i predstavnkâ vladâ zemalja zapadnog Balkana (WB6). Usvojena je Zagrebačka deklaracija, s kojom su se usaglasile strane.

Zagrebačka deklaracija, 6. maja 2020

Podrška 🇪🇺EU 🇦🇱🇧🇦🇽🇰🇲🇪🇲🇰🇷🇸 na putu ka pridruživanju!#ZagrebSummit “Ovo je dokaz da je za nas, Zapadni Balkan, apsolutni prioritet. Zapadni Balkan pripada EU i u to nema sumnje”, poručila je predsjednica Evropske komisije, Ursula fon der Lajen.🔗https://t.co/D4K14zfXI9 pic.twitter.com/4rnMIrcd3E

— EU Info Centar (@euicmne) May 7, 2020

Mi, lideri Evropske unije (EU) i njenih zemalja članica, uz konsultacije sa liderima Zapadnog Balkana, i u prisustvu zainteresovanih strana iz regiona i svijeta, danas ponovo izražavamo našu čvrstu solidarnost sa našim partnerima u kontekstu krize izazvane pandemijom koronavirusa. U ovim vremenima bez presedana, zaključujemo sljedeće:

1. Prisjećajući se Zagrebačkog samita 2000. godine, Solunskog samita 2003. i Sofijskog samita 2018 godine, EU danas još jednom potvrđuje svoju nedvosmislenu podršku evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana. Partneri sa Zapadnog Balkana potvrđuju svoju posvećenost evropskoj perspektivi kao svoj čvrst strateški izbor. Kredibilitet ove posvećenosti takođe zavisi od jasnog izvještavanja javnosti i od sprovođenja neophodnih reformi.

2. Razmjere krize izazvane koronavirusom zahtijevaju jedinstvo i solidarnost. EU podržava svoje partnere sa Zapadnog Balkana i ostaje posvećena aktivnom pružanju podrške njihovim naporima u borbi protiv pandemije koronavirusa i njenog uticaja na društva i privrede.

3. EU i Zapadni Balkan se zajedničkim snagama bore protiv koronavirusa i uticaja pandemije.

EU je veoma brzo mobilisala paket od preko 3,3 milijardi eura za pomoć Zapadnom Balkanu, kako je navedeno u Saopštenju Komisije od 29. aprila pod nazivom Podrška Zapadnom Balkanu u suočavanju sa COVID-19 i oporavku nakon pandemije. Ovaj paket uključuje neposrednu pomoć zdravstvenom sektoru, prvenstveno kroz isporuku osnovnih potrepština za spašavanje života, značajnu podršku za potrebe društvenog i ekonomskog oporavka naših partnera, kao i paket makrofinansijske pomoći od 750 miliona eura i paket pomoći u vrijednosti 1,7 milijardi eura koji pruža Evropska investiciona banka.

4. Pandemija koja je u toku jasno pokazuje kako se EU i Zapadni Balkan zajedničkim snagama suočavaju sa zajedničkim izazovima. Ova saradnja uključuje zajedničku nabavku i neograničen tok trgovine ličnom zaštitnom opremom, čime se obezbjeđuje brz protok osnovne robe putem Zelenih koridora koji povezuju EU i Zapadni Balkan, nabavku materijala za testiranje od strane EU radi provjere ispravnog funkcionisanja testova na koronavirus na Zapadnom Balkanu, kao i blisku saradnju relevantnih zdravstvenih organa.

5. Činjenica da ova podrška i saradnja daleko prevazilaze ono što je bilo koji drugi partner pružio regionu zaslužuje javno priznanje. EU takođe cijeni dragocjenu podršku koju je Zapadni Balkan pružio susjedima i EU tokom pandemije. Ovo odražava solidarnost i uzajamnu podršku na kojoj je EU izgrađena. Ovakva saradnja i koordinacija će se nastaviti i u budućnosti, naročito tokom faze izlaska iz epidemije i oporavka.

6. EU i partneri sa Zapadnog Balkana imaju zajednički cilj u vidu mirne, jake, stabilne i ujedinjene Evrope, zasnovane na našim istorijskim, kulturnim i geografskim vezama i našim zajedničkim političkim, bezbjednosnim i ekonomskim interesima. EU je odlučna da dodatno pojača svoje angažovanje na svim nivoima kako bi podržala političku, ekonomsku i socijalnu transformaciju regiona, te pozdravlja zalaganja partnera sa Zapadnog Balkana koja imaju za cilj da podrže evropske vrijednosti i principe i omoguće temeljno i energično sprovođenje neophodnih reformi. Veća podrška EU biće povezana sa opipljivim napretkom u domenu vladavine prava i socioekonomskih reformi, kao i sa poštovanjem vrijednosti, pravila i normi EU na strani partnera sa Zapadnog Balkana.

7. EU pozdravlja jaku posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana davanju prvenstva demokratiji i vladavini prava, posebno u pogledu borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, dobrog upravljanja, kao i u pogledu poštovanja ljudskih prava, rodne ravnopravnosti i prava pripadnika manjina. Lideri Zapadnog Balkana treba da obezbijede strogo poštovanje osnovnih vrijednosti, demokratskih principa i vladavine prava, uključujući i sada kada su na snazi posebne i vanredne mjere koje imaju za cilj

suzbijanje pandemije koronavirusa. Na ovim temeljima zasnivaju se socijalna transformacija i efikasno sprovođenje reformi. Civilno društvo, nezavisni i pluralistički mediji, kao i sloboda izražavanja i zaštita novinara, igraju ključnu ulogu u procesu demokratizacije.

8. Nastavićemo da jačamo našu saradnju u borbi protiv dezinformisanja i drugih hibridnih aktivnosti koje naročito vode porijeklo od aktera iz trećih zemalja koji žele da ugroze evropsku perspektivu regiona. Bliža saradnja je potrebna na polju povećanja prilagodljivosti i sajber bezbjednosti. U tom pogledu nužna je strateška komunikacija.

9. EU potpuno podržava partnere sa Zapadnog Balkana u njihovoj posvećenosti inkluzivnoj regionalnoj saradnji i jačanju dobrih susjedskih odnosa, uključujući i odnose sa zemljama članicama EU. U tom pogledu, na značaju naročito dobija sprovođenje bilatelarnih ugovora u dobroj vjeri i sa opipljivim rezultatima, uključujući Ugovor iz Prespe zaključen sa Grčkom i Ugovor o dobrim susjedskim odnosima zaključen sa Bugarskom. Neophodno je posvetiti dodatne odlučne napore u pomirenje i regionalnu stabilnost, kao i u pronalaženje i sprovođenje definitivnih, inkluzivnih i obavezujućih rješenja za bilateralne sporove između partnera i probleme ukorijenjene u nasljeđu iz prošlosti, sve u skladu sa međunarodnim pravom i utvrđenim principima, uključujući i Sporazum o pitanjima sukcesije. Pozdravljamo nedavno imenovanje Specijalnog predstavnika EU za dijalog Beograda i Prištine i druga pitanja u regionu Zapadnog Balkana.

10. Vrijednost bliske saradnje Zapadnog Balkana u kontekstu postojećih regionalnih struktura pokazala se u borbi protiv krize izazvane pandemijom COVID-19. EU će nastaviti da podržava takvu inkluzivnu regionalnu saradnju i apeluje na lidere Zapadnog Balkana da u potpunosti iskoriste potencijal regionalne saradnje kako bi olakšali ekonomski oporavak nakon krize. Ovo zahtijeva jaku posvećenost čitavog regiona kako bi se nastavilo produbljivanje regionalne ekonomske integracije, omogućio razvoj zasnovan na pravilima i standardima EU, čime bi se region i kompanije iz regiona približile internom tržištu EU. Razvijanje ove dimenzije, uključujući kroz Regionalni ekonomski prostor (REP), može da doprinese da region postane atraktivniji za investicije.

11. Po završetku primjene direktnih mjera za suzbijanje pandemije COVID-19, uslijediće nova faza bliske saradnje koja će imati za cilj borbu protiv značajnih socioekonomskih posljedica krize. Nadovezujući se na Saopštenje od 29. aprila, Evropska komisija je pozvana da istupi sa snažnim ekonomskim i investicionim planom za region koji će imati za cilj da pokrene ekonomije i poveća njihovu konkurentnost, sve u cilju njihovog boljeg povezivanja sa regionom i sa EU. Ulaganja su od neprocjenjivog značaja za pokretanje dugoročnog oporavka regiona i za podršku neophodnim reformama na evropskom putu, kao i za prevazilaženje razlika kroz brže ostvarivanje pogodnosti za region. Zapadni Balkan treba da se transformiše u funkcionalne tržišne ekonomije koje su sposobne da se u potpunosti povežu sa jedinstvenim tržištem EU kako bi se stvorile prilike za zapošljavanje i preduzetništvo radi unaprjeđenja poslovne i investicione klime i promovisanja vladavine prava. U ovim naporima istaknutu ulogu treba dati udruživanju regiona u podržavanju klimatskih ambicija EU u skladu sa Pariskim sporazumom, promovisanju Zelene agende za Zapadni Balkan, kao i bržem kretanju ka digitalnoj ekonomiji, te jačanju mogućnosti povezivanja u svim mogućim dimenzijama: transportnoj, energetskoj i digitalnoj, kao i međuljudskoj, uključujući turizam i kulturu. Takođe je potrebno staviti akcenat na društveni razvoj, a naročito na mjere u oblasti zdravstva, obrazovanja i socijalne politike, kao i na stvaranje dodatnih prilika za mlade.

12. EU i partneri sa Zapadnog Balkana dijele brojne bezbjednosne izazove koji zahtijevaju koordinirane individualne i kolektivne aktivnosti. Saglasni smo da unaprijedimo saradnju u oblasti suštinskih bezbjednosnih pitanja sa većom odlučnošću i na sistematičniji način, što uključuje i operativni nivo. Partneri se obavezuju da će podržati ove napore kroz razvoj inkluzivnih instrumenata za saradnju unutar Zapadnog Balkana, koji se, gdje je to relevantno, zasnivaju na alatima i okvirima EU.

13. Posebnu pažnju treba obratiti na sprječavanje i borbu protiv terorizma i ekstremizma, što uključuje i borbu protiv finansiranja, radikalizacije i vraćanja stranih terorističkih boraca.

14. EU i partneri sa Zapadnog Balkana potvrđuju da su rezultati borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala od ključnog značaja za političku i socioekonomsku transformaciju regiona, kao i za stabilnost i bezbjednost u regionu, koji su u najboljem interesu njihovih građana. U ovim oblastima su neophodni jači napori i solidni rezultati, koji se nadovezuju na značajne rezultate postignute kroz aktivnosti koje finansira IPA.

15. Partneri sa Zapadnog Balkana, u saradnji sa EU i u međusobnoj saradnji, nastaviće da preduzimaju odlučne mjere protiv trgovine ljudima, uzgoja droge, pranja novca i krijumčarenja ljudi i droge. Borba protiv nezakonite trgovine oružjem predstavlja odličan primjer kako možemo povećati našu bezbjednost kada sarađujemo na postizanju zajedničkog cilja.

16. Naša saradnja na suočavanju sa migracionim izazovima, uključujući i borbu protiv krijumčarenja migranata, pokazala je svoju vrijednost i nastavićemo sa njenim daljim razvojem uz korišćenje alata, kao što su saradnja sa agencijama Frontex, EASO i Europol. Neophodno je bez odlaganja zaključiti preostale ugovore o statusu Frontex-a. EU će nastaviti da podržava unaprjeđenje prijemnih kapaciteta na Zapadnom Balkanu.

17. Energetska sigurnost treba da ima prioritet, uključujući diverzifikaciju izvora i putanja.

18. EU pozdravlja doprinos partnera sa Zapadnog Balkana u pogledu misija i operacija EU. EU očekuje dalje produbljivanje saradnje u oblasti Zajedničke spoljne i bezbjednosne politike (ZSBP) i ponavlja svoj poziv svim partnerima da nastave put ka potpunom usklađivanju sa stavovima spoljne politike EU, prvenstveno u pogledu važnih pitanja od zajedničkog interesa, i da postupaju u skladu sa takvim stavovima.

19. Kako bi se dodatno promovisali naši zajednički interesi, lideri EU izražavaju spremnost da ponovo pojačaju politički dijalog, uključujući redovne sastanke na visokom nivou između EU i Zapadnog Balkana.

20. Očekujemo da se naši partneri sa Zapadnog Balkana usklade sa gore navedenim tačkama.

Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   Zagrebačka deklaracija 2020 EU – zapadni Balkan   

Crnogorski available languages